Verantwoording interventies
Interventie 1: Assertiviteitstraining
Bij de keuze voor assertiviteitstrainingen hebben wij ons laten inspireren door het Amerikaanse programma Not On Tobacco (NOT). We hebben hiermee kennis gemaakt door een artikel van het Trimbos-instituut. Dit programma wordt niet toegepast in Nederland maar heeft wel zijn vruchten afgeworpen in Amerika. Dit programma is opgestart door de Amerikaanse Longassociatie en is gericht op jongeren die willen stoppen met roken. Belangrijke kenmerken die wij hebben opgenomen in onze assertiviteitstrainingen, afgeleid van het programma Not On Tobacco, zijn:
- Variatie in activiteiten.
- Jongeren kunnen vrijwillig deelnemen.
- Er is geen sprake van dwang.
- De trainingen bestaan uit groepsactiviteiten, discussies, rollenspelen en het bijhouden van een dagboek.
Een kanttekening hierbij is dat Not On Tobacco gericht is op jongeren die willen stoppen met roken. Wij richten ons naast jongeren die willen stoppen ook op de personen die willen voorkómen dat ze gaan beginnen. Door deze twee groepen met elkaar te betrekken kunnen ze van elkaar leren. Rokers zijn al begonnen met roken, uit hun ervaringen kunnen niet-rokers bijvoorbeeld inzien dat het beginnen met roken nadelige gevolgen heeft. Aan de andere kant kunnen rokers uit de ervaringen van niet-rokers afleiden hoe het is om niet te roken.
Daarnaast hebben we gekozen voor assertiviteitstrainingen omdat we ervan overtuigd zijn dat assertief gedrag kan leiden tot het voorkómen van roken of zelfs het stoppen met roken. Als je assertief bent dan durf je voor jezelf op te komen en durf je je gevoelens en meningen te uiten. Je bent daarbij verantwoordelijk voor je daden. Dit achten wij zeer belangrijk in het proces van het afwijzen van een sigaret. Hieronder een overzicht met argumenten voor onze overtuiging:
- Door deze assertiviteitstrainingen durft de persoon in kwestie 'nee' te zeggen tegen een aanbieding voor een sigaret of een trekje van een sigaret.
- Door deze assertiviteitstrainingen durft de persoon zijn gevoelens en emoties te uiten, waardoor niet het gevoel ontstaat van opkropping van emoties.
- Het trainen van assertief gedrag stimuleert gedragsverandering doordat deze de vaardigheden, overtuigingen en perspectieven van een persoon vergroot, aanpast en nagaat (Galan, 2013, p. 1).
- Door de trainingen worden de personen in kwestie bewust van hun huidig gedrag en weten ze wat ze kunnen doen om het gewenste bedrag te bereiken.
- De trainingen zijn voorzien van empowerment. De deelnemers worden positief benaderd ter bevordering van hun leerproces.
Koppeling met het ASE model
Door middel van de assertiviteitstrainingen willen we aansluiten bij een aantal belangrijke punten uit het ASE model. Als eerste willen wij het punt 'Sociale invloed' beïnvloeden door de scholieren in te laten zien dat wanneer ze 'nee' durven te zeggen tegen de aanbieding van een sigaret, ze in plaats van buiten de groep te vallen, ze juist respect afdwingen en dat hun besluit wordt geaccepteerd en gerespecteerd. Openheid en eerlijkheid bieden aan de groep moet zodoende leiden tot steun van de groep (gewenst gedrag). Hiernaast willen we met deze interventie ook aansluiten bij 'Eigen effectiviteit' door hun gedachte dat ze niet kunnen stoppen om te turnen in het gewenste gedrag, namelijk het geloof in hun eigen kunnen. Tot slot willen we met deze assertiviteitstrainingen aansluiten bij het punt 'Vaardigheden'. Dit doen we door de vaardigheden bij de desbetreffende personen te vergroten door middel van deze trainingen, zodat ze weten wat ze kunnen doen om 'nee' te zeggen.
Interventie 2: Facebook-Forum
Volgens het Trimbos-instituut zijn interventies die het stoppen met roken volledig online aanpakken, veelbelovend. Hieronder vallen ook de forums. In de laatste jaren is er een stijging zichtbaar in het aantal mensen dat online forums bezoekt. Deze forums zijn vaak voorzien van een centraal thema. In forums kunnen mensen informatie met elkaar uitwisselen, ervaringen delen en steun zoeken bij lotgenoten of bij iemand die interesse heeft in het desbetreffende thema. Een online forum biedt iemand de kans om een bericht te plaatsen met een vraag, opmerking, of met een verhaal dat persoonlijk getint is. Anderen kunnen hierop reageren wanneer zij dit willen. Onze redenen voor het toepassen van een online forum zijn:
- Online forums kunnen goede bronnen van informatie zijn doordat mensen hier informatie, adviezen en ervaringen met elkaar kunnen uitwisselen (Tanis, 2007).
- Een online forum is goed toegankelijk voor onze doelgroep, namelijk scholieren. Dit komt omdat de social media zich in vogelvlucht ontwikkelt en jongeren maken hier al op jonge leeftijd kennis mee. Jongeren hebben toegang tot een tablet, mobiel of computer. Dit bevordert de bereikbaarheid van het internet en dus de online forums.
- Uit deelname aan discussiepunten kan sociale steun voortvloeien.
- Een forum biedt de kans voor iemand om zijn of haar hart te luchten.
- Deelname aan een forum is niet verplicht waardoor de keuze tot deelname tot de eigen keuzes behoort.
Koppeling met het ASE model
Met deze interventie willen wij bij het punt 'Sociale invloed' aansluiten uit het ASE model. Door scholieren de mogelijkheid te geven deel te nemen aan het Facebook-Forum, bestaat de kans dat ze ervaren niet in hun eentje te staan. Dit komt doordat ze ervaringen, meningen en adviezen kunnen uitwisselen met andere scholieren in een soortgelijke situatie. Daarnaast houden wij toezicht op de onderwerpen en reacties. Daar komt bij dat we ons ook mengen in discussies. We houden zo de controle over de relevantie en de juistheid van de reacties.
Interventie 3: Smoke Alert
Smoke Alert is een digitaal advies-op-maat en deze is effectief gebleken bij het voorkómen van roken. Smoke Alert werkt dus zeer preventief. Dat het Smoke Alert werkte bleek uit onderzoek van het Nationaal Expertisecentrum Tabaksontmoediging, een tak van het Trimbos-instituut. Van de 402 niet-rokende personen was 3,7% zes maanden na deelname aan Smoke Alert begonnen met roken terwijl van de 517 niet-rokers in de controlegroep, dus zonder Smoke Alert, 5,8% hiermee begon. Naast dit gegeven hebben wij ook vanwege andere redenen gekozen voor het Smoke Alert. Zie hieronder:
- Smoke Alert geeft persoonlijk advies, gerelateerd aan onder andere de desbetreffende leeftijd en geslacht.
- Smoke Alert is makkelijk online in te vullen, binnen een paar klikken kom je bij je eigen persoonlijke advies.
- Doordat Smoke Alert een online interventie is, kan onze doelgroep (scholieren) hier makkelijk bij komen.
- De duur van het invullen van de vragenlijst van Smoke Alert is uitnodigend. De duur bedraagt slechts vijf minuten.
- Je kunt kosteloos gebruik maken van deze online functie.
Koppeling met het ASE model
Smoke Alert sluit aan bij het punt 'Vaardigheden'. Na het invullen van deze online test/vragenlijst, krijg je de beschikking over een aantal tips die je helpen bij het assertief gedragen. Dit vergroot de vaardigheden van de scholieren. De uitslag van de test hangt samen met de antwoorden die je geeft wat betreft de stellingen binnen de test. De uitslag wordt dus bepaald door jouw persoonlijke mening en sluit dus goed aan op het gedrag van de desbetreffende persoon.
Interventie 4: Online coaching
We leven in een uitdagende, nieuwe tijd waarin de ontwikkelingen in de informatietechnologie in stroomversnelling zitten. Nooit eerder hadden we de beschikking over zoveel communicatie- en informatiemiddelen. Online coachen is een snelle, effectieve en efficiënte manier om aan te zetten tot zelfbewustwording en blijvende gedragsverandering (van Ombergen & Vile, 2011). Daarnaast wordt e-coaching, hoe online coaching ook wel wordt genoemt, gezien als de online versie van de traditionele 'face-to-face'-coaching (de Leege, 2007). Naast deze gegevens hebben we ook vanwege de onderstaande redenen gekozen om e-coaching toe te voegen aan onze hulpverlening:
- Doordat er door e-coaching dagelijks contact kan worden gehouden tussen 'cliënt' en coach, kan een leer- en verandertraject in hele kleine, gedetailleerde stapjes worden uitgevoerd (B. Hisschemöller, 2006). Het contact wordt dus intensiever.
- Het sturen van een e-mail kan 24 uur per dag plaatsvinden. Dit betekent dat een persoon niet per se hoeft te wachten op bijvoorbeeld een afspraak. Dit heeft als voordeel dat een persoon meteen contact kan zoeken door zijn of haar gedachtes, emoties en vragen in een e-mail te beschrijven. De kracht van het moment wordt hierdoor versterkt.
- De factor 'ruimte' valt weg doordat het niet uitmaakt op welke plaats de persoon is op het moment van e-mailen. Dit betekent dat de factor 'tijd' wordt versterkt (B. Hisschemöller, 2006).
- Er kan worden gecoacht waar en wanneer de coachee daar behoefte aan heeft.
Koppeling met het ASE model
E-coaching sluit aan op meedere punten uit het ASE model. Zie hieronder:
- 'Vaardigheden'. Door middel van e-coaching kan de desbetreffende persoon die Your Health een bericht stuurt bijvoorbeeld aangestuurd worden om een training in assertiviteit te volgen. Dit is ter bevordering van zijn eigen kunnen en vaardigheden. Dit is alleen wel gerelateerd aan de specifieke hulpvraag.
- 'Sociale invloed'. Dit punt is gelijk aan het hier bovenstaande. Ook het gevoel van buitengesloten worden kan worden verminderd al dan niet verholpen worden door een assertiviteitstraining waarin er wordt gewerkt met prakijksimulatie.
- 'Zelf effectiviteit'. Door middel van empowerment in de e-coaching kan een bepaalde persoon vertrouwen putten en geloven in zijn of haar eigen kunnen.